juni 2025

Herdenkingsdienst slavernijverleden in Zwolle

De landelijke herdenkingsdienst rond Keti Koti, de afschaffing van de slavernij, vond dit jaar plaats op zaterdag 28 juni in de Lutherse kerk in Zwolle. De EO zond de dienst een dag later uit.

Een bijzonder onderdeel van de uitzending is de wandeling die EO-presentator Ten Brinke maakte, samen met onder meer burgemeester Peter Snijders, Shirley Kambel voorzitter van het Comité 30 juni / 1 juli Overijssel en historicus Martin van der Laan.

“Ik dacht eerlijk gezegd niet meteen aan Zwolle bij het slavernijverleden,” zegt Ten Brinke. “Maar ik kwam op plekken waar je niet om de geschiedenis heen kunt”.

Een van de opvallende verhalen die de presentator tegenkwam, is dat van Johan Derk van der Capellen, een Zwollenaar uit de 18e eeuw die zich uitsprak tegen ongelijkheid – niet alleen in de lokale landbouw, maar ook in de internationale slavenhandel. “Hij kwam op voor mensenrechten, lang voordat dat een thema was. En dat terwijl hij zelf bevoorrecht was,” zegt Ten Brinke.

Ook ontdekte hij het verhaal van de Zwolse admiraal, Jacob Pieter van Braam, een Nederlander die ooit zelf tot slaaf werd gemaakt in Marokko, werd vrijgekocht – en vervolgens zélf slaven hield. “Een pijnlijk, maar leerzaam verhaal.” Hij woonde in een groot, duur huis aan de Korte Kaperstraat.  Tegenwoordig is daar het restaurant de Admiraal gevestigd”.

In de Grote Kerk stuitte Ten Brinke op het meterslang gehaakte wandkleed over het slavernijverleden, gemaakt door honderden vrijwilligers uit Overijssel. “Wat me raakte: de eerste zwarte burgemeester van Nederland – uit een klein dorp in Overijssel – staat daarop afgebeeld. Al tijdens de slavernij was hij burgemeester. Dat wist ik echt niet”.

Wat Ten Brinke vooral bijblijft, is zijn gesprek met Shirley Kambel, voorzitter van het Comité 30 juni / 1 juli Overijssel. “Zij zei: ik steek mijn vuist niet boos in de lucht. Slavernij heeft ons veel ontnomen, maar ook iets laten zien: onze kracht om steeds weer op te staan”.

Voor Ten Brinke, zelf christen, is de boodschap duidelijk: “Als tradities zoals Zwarte Piet pijn doen bij anderen, dan moeten we durven luisteren. En veranderen. Dat is geen verlies, maar een teken van respect. Christelijk gezien wil ik het goede zoeken voor de ander. Ook als dat betekent dat ik iets moet loslaten”.

De herdenkingsdienst is terug te kijken via NPO Start.

 

Burgemeester Peter Snijders van Zwolle bij het wandkleed over het slavernijverleden.
Foto: rtvfocuszwolle.nl